Psychedelische trip, pijn mag er zijn
“In mij opende zich een ontzagwekkende ruimte, een kosmische openheid, een gigantisch niet-weten, waarin alles wat ik meende te weten, dacht en geloofde niet meer was dan minuscule drijfhoutjes. ”
Lisette Thooft maakte onlangs een psychedelische trip: “een buitengewoon indrukwekkende, bevrijdende en mystieke belevenis”, schijft ze. Kern van haar therapeutische beleving: alles mag er zijn in die onmetelijke ruimte die tegelijk waarheid en liefde is. Ook de pijn. Juist de pijn.
‘Is de trip weer hip?’ kopteTrouwonlangs boven een artikel over de toenemende populariteit van paddo’s, ayahuasca en andere psychedelica om mensen te genezen van oude pijn en angst, en gevoelens van saamhorigheid te bevorderen. Terstond voelde ik me opgenomen in de vaart der volkeren, want ook ik had niet lang daarvoor een therapeutische trip gemaakt, op MDMA, het werkzame bestanddeel in XTC. En het was niet alleen een helende, maar ook een buitengewoon indrukwekkende, bevrijdende en mystieke belevenis.
MDMA wordt vervaardigd uit safrol, de olie van de sassafrasboom. Het verhoogt de productie van serotonine, norepinephrine, dopamine en oxytocine. Het gevolg daarvan is dat weerstand en angst oplossen, en plaats maken voor sterke gevoelens van vertrouwen en verbondenheid.
Smelten
Een half uur nadat ik de capsule had ingeslikt begon ‘ik’ te smelten. Ik had een grappig beeld van mezelf als klein vrouwtje met een hoofddoekje en een bezempje, dat linksachter van het toneel verdween. Je linkerhersenhelft wordt onderdrukt, heet dat en de rechterhersenhelft krijgt vrij spel. In mij opende zich een ontzagwekkende ruimte, een kosmische openheid, een gigantisch niet-weten, waarin alles wat ik meende dat ik wist, dacht en geloofde niet meer dan minuscule drijfhoutjes bleken te zijn in een immense oceaan. Niet eens drijfhoutjes, eerder zeepbelletjes of zo. Dat was het vreemde: die ruimte was leeg.
“Ach wat heb ik een hoop zinnetjes verzonnen”, hoor ik mezelf mompelen op de bandopname van de sessie, die ik later uittypte. “Heel leuk. Het heeft alleen niets te maken met dat grote wijde ruime…” Waarin ik me bevond. En dat zich tegelijkertijd in mij bevond.
Ook al mijn verhalen over God hoorden bij de verzonnen zinnetjes, zag ik. Ik begreep dat ik tóch, ondanks mijn vrijzinnige en nieuw-spirituele afkeer van een pappie in de hemel, altijd op zoek was geweest naar een of ander onzichtbaar houvast. Dat ik me vanaf mijn vroege jeugd had vastgeklampt aan geloofs-zinnetjes, waardoor ik me veiliger kon voelen. Maar waar kwam die behoefte dan vandaan, die onveiligheid?
Met de ogen van God
Mijn begeleider stuurde me zachtjes naar mijn verleden, want daarvoor was deze ervaring bedoeld, en in de uren die volgden keek ik naar mijn jeugd, mijn ouders, wat er allemaal was misgegaan, mijn eenzaamheid, mijn schaamte en schuldgevoelens, en ik keek ernaar met de ogen van God.
De kern van de beleving was dat alles er mocht zijn, in die onmetelijke ruimte, die tegelijkertijd waarheid was, en liefde. Als alles er mag zijn, zie je de zaken veel helderder en niet alleen vanuit jezelf, maar ook vanaf de andere kant, de kant van de anderen. Zonder oordeel. Als het oordeel wegvalt, mag ook de pijn er zijn, sterker nog: ik zag pijn als goudflonkers, goudstof. Ik voelde mijn oude pijn ook, veel meer dan ik gedacht had: het was af en toe zeer pijnlijk om dat allemaal te voelen. Maar ik leed er niet onder. Als je weerstand tegen pijn voelen wegvalt, blijkt dat heel iets anders te zijn dan lijden.
Pijn
Wat ik glashelder zag, was dat schuldgevoel en schaamte een manier zijn om pijn niet te hoeven voelen: je zet er iets anders voor, een scherm van zinnetjes in de trant van: “Ik ben niet goed, ik ben niet zoals het moet”, of “Ik ben groot en flink maar ik ben stout geweest.” Ook beschuldigingen aan het adres van anderen en slachtofferschap zijn manieren om de pijn niet te hoeven voelen: “Als jij dat niet gedaan had, was het niet gebeurd.” Vervolgens ga je lijden aan die zinnetjes. Terwijl je eigenlijk alleen maar de pijn hoeft te voelen, net zolang tot hij oplost. En angst – ik zag dat angst alleen maar het idee is: “De pijn die ik zie aankomen, kan ik waarschijnlijk niet verdragen.”
Er is al onderzoek gedaan waaruit blijkt dat MDMA angsten en depressies kan genezen. Ik snap dat goed, want als je die oordeelloze ruimte in jezelf voelt, weet je dat je niet bang hoeft te zijn voor pijn. Alle pijn kan gedragen worden in die onmetelijke ruimte, in je hart. God stuurt zijn kind juist naar de aarde om pijn te voelen, om gekruisigd te worden, en daardoor een bewuster wezen te worden.
Maar ja, voor kinderen is het vaak te veel. Vandaar al die zinnetjes. Je sluit je gevoel ermee af, en dan blijft de pijn gewoon zitten waar hij zit en verroert zich niet, hou je adem in en stik niet… Maar je leeft dan wel in de beperking en de benauwenis. Nu weet ik: eigenlijk hoef je nooit bang te zijn, want als de pijn echt te groot is, mag je toch wel terug naar huis.
Nou ja,famous last words, ik ben natuurlijk nog steeds bang voor van alles en nog wat. Je komt helaas niet totaal en definitief verlicht uit zo’n trip tevoorschijn.
Opiumwet
Geheel volgens het boekje was de drug na vijf uur uitgewerkt en was ik die immense ruimte in mijzelf, die kosmos, weer uit het oog verloren. Een kater bleef uit, dankzij een vitaminepil die ik meekreeg om het serotoninegehalte weer op peil te brengen. “Hierna begint je oefenweg”, zei mijn begeleider en dat is ook zo – nu nog even mijn ervaring en verworven inzichten omzetten in dagelijkse realiteit. Maar wat een verrukking om te weten dat dit bestaat. Mijn man vindt dat ik er een stuk vrolijker uitzie, sindsdien. Mijn vriendinnen van de vrouwenclub vinden me meer aanwezig.
En ik vraag me af: is het wel verantwoord om MDMAt e verbieden? In 2011 heeft de Expertcommissie Lijstensystematiek Opiumwet in Nederland gediscussieerd of de drug niet van Lijst 1 ‘hard drugs’ naar Lijst 2 ‘soft drugs’ zoals cannabis zou moeten verhuizen, lees ik op wikipedia, want het spul blijkt toch niet zo slecht voor de gezondheid te zijn als eerder aangenomen. Er is tegen besloten. Argument: de productie is inmiddels al stevig in handen van criminelen en dat schaadt de maatschappij en het imago van Nederland. Wat een zot argument: we hebben het ooit verboden, nu verdienen criminelen er geld aan en daarom moet het maar verboden blijven.
Voor politici verplichten
Je zou juist zeggen: zo snel mogelijk vrijgeven! Meteen netjes reguleren, de productie controleren, colleges erover geven op de universiteit, opleidingen opzetten tot gespecialiseerd therapeut, en hup, aanbieden aan alle angstigen, schuldigen, beschaamden, gedeprimeerden en getraumatiseerden van deze wereld. En voor politici verplichten, zou ik zeggen. Want stel je toch eens voor – een vergadering van Israëlische en Palestijnse autoriteiten, allemaal aan de MDMA. Ze voelen de pijn, laten alle beschuldigingen, schuld en schaamte varen en kijken met de ogen van God naar zichzelf, elkaar en de situatie.
Te gek, man…