Er wordt wel gezegd dat de wereld een mengeling is van goed en kwaad. Er zijn goede mensen en er zijn slechte, negatieve of kwaadwillige mensen.

 

Religies verklaren deze dualiteit met het “engel en duivel” model: Engelen inspireren ons tot goede daden, duivels verleiden ons om slechte daden te doen.

Wat is de ware aard van deze dualiteit? Waar komt de dualiteit die we in onszelf en in de wereld waarnemen vandaan?

Goed en kwaad zijn eenvoudigweg de twee uitersten van een groot scala aan mogelijkheden. Elke handeling is een uitdrukking van een geestelijke toestand. Al wat een mens is, hangt af van hoe zijn geest functioneert. Geest is bewustzijn in beweging. De geestelijke activiteit wordt dus bepaald en gestuurd door onze bewustzijnstoestand.

De zogenaamde goede gedachten, woorden en daden zijn de uitdrukking van een relatief hoge toestand van bewustzijn. De zogenaamde slechte gedachten, woorden en daden zijn de uitdrukking van een relatief lage toestand van bewustzijn.

Wat wordt er bedoeld met hoge en lage bewustzijnstoestanden?

Een hoge bewustzijnstoestand te hebben betekent dat men zich bewust is van de onbegrensde en alles doordringende aard van bewustzijn. Praktisch gezien betekent een hoge bewustzijnstoestand dat we ons bewust zijn van de gemeenschappelijke essentie van alle levensvormen. We zijn ons bewust van de heelheid van het leven. We hebben een zicht op de hele wereld, de hele mensheid, en het leven in al zijn uitingsvormen. Als we ons bewust zijn van de essentiële eenheid van alle levensvormen, handelen we spontaan voor het gemeenschappelijke welzijn van alle levende wezens.

Wat is een lage bewustzijnstoestand? Een lage toestand van bewustzijn betekent dat de persoon in kwestie geen idee heeft van de heelheid van het leven. Men heeft geen inzicht in de gemeenschappelijke essentie van alle levensvormen. Een dergelijk bewustzijn is per definitie niet onbegrensd, niet ontspannen en niet vredevol. Een laag bewustzijn is van nature gestrest, verkrampt, innerlijk verdeeld: niet holistisch. Zo iemand denkt, spreekt en handelt vanuit een egocentrische toestand en is gefixeerd op de bevrediging van zelfzuchtige verlangens. Dit levert automatisch problemen en conflicten op.

Wanneer men zich niet bewust is van de heelheid van het leven, ziet men zichzelf als een geïsoleerd wezen, als een eiland in de oceaan, afgescheiden van alle andere levende wezens. Men heeft een materialistische kijk op de wereld en men wordt sterk gestuurd door de zintuigen. Men is voortdurend bezig met het bevredigen van zintuiglijke verlangens en hartstochten, of met het zekerstellen van hun toekomstige bevrediging. Dit resulteert in een competitieve mentaliteit en een “fight or flight” houding. De mate van onwetendheid aangaande de essentie van het leven bepaalt de mate van de geestelijke pathologie. Het zogenaamde kwaad is de uitdrukking van een beperkte, gestreste, gefragmenteerde, verkrampte, overschaduwde toestand van bewustzijn. Elke uiting van het “kwaad” of negativiteit is per definitie terug te voeren op een gestreste, vernauwde bewustzijnstoestand. (1)

Kortom: Het zogenaamde goede is de uitdrukking van een ontspannen, geïntegreerde, holistische, gelukkige, harmonische, vredige toestand van bewustzijn.

Het zogenaamde kwaad is de uitdrukking van een gestreste, vernauwde, verkrampte, disharmonische, innerlijk verdeelde, onvredige, ongelukkige toestand van bewustzijn.

Bewustzijn als zodanig is onbegrensd, alomtegenwoordig, allesomvattend, universeel en kosmisch. Het is onze gemeenschappelijke essentie. Bewustzijn is de bron van al onze gedachten, woorden en daden. De Griekse filosoof Plato sprak van “het Goede, het Ware en het Schone” als de drie essentiële eigenschappen van bewustzijn als zodanig. Volgens de aloude Indiase filosofie van Vedanta, zijn de belangrijkste eigenschappen van bewustzijn: bestaan (sat)​​, intelligentie (chit) en gelukzaligheid (ananda). Men zou ook onbegrensdheid, vrijheid en vrede toe kunnen voegen aan de lijst.

Naarmate we ons meer bewust worden van onze essentie, ons bewustzijn, dan neemt ons individuele bewustzijn meer en meer de kwaliteiten van bewustzijn als zodanig aan. Wanneer iemands bewustzijn de bovengenoemde eigenschappen vertoont, dan kan van zijn of haar bewustzijn gezegd worden dat het hoog ontwikkeld is. In de hoogste toestand van bewustzijn identificeren we ons helemaal met bewustzijn als zodanig. We identificeren ons met de bron van onze gedachten, gevoelens en handelingen. We zien en begrijpen dat bewustzijn de uiteindelijke substantie van de hele schepping is. (2) We realiseren ons dat alle concepten over God, in al de verschillende religies, in wezen verwijzen naar bewustzijn als zodanig, dat abstract, universeel en allesomvattend is. Zich bewust te zijn van de universele aard van bewustzijn wordt in spirituele tradities verlichting, bevrijding, zelfrealisatie, tweemaal geboren, etc. genoemd. (3)

Als we ons niet bewust zijn van onze essentie, dan identificeren we met onze vorm. Dan identificeren we ons met dingen waarvan we wel bewust zijn: onze gedachten, gevoelens, emoties, zintuigen en lichaam.

De natuurlijke diversiteit van de bewustzijnstoestanden van de mensen doet de ervaring van de bovengenoemde dualiteit ontstaan. De meeste gedachten, woorden en daden komen voort uit, laten we zeggen, een soort middenveld: een toestand van bewustzijn die niet helemaal egocentrisch is en ook niet helemaal universeel. Het bewustzijn van de gemiddelde mens heeft geen inzicht in bewustzijn als zodanig; het is zich nog niet volledig bewust van de gemeenschappelijke essentie van alle levensvormen. Echter, het is ook niet helemaal verstrikt in een egocentrisch zelfbewustzijn. Het identificeert zich niet helemaal met bewustzijn als zodanig, noch identificeert het zich helemaal met gedachten, gevoelens, woorden, daden en het lichaam. Zulk een toestand van bewustzijn, kunnen we zeggen, is een gemiddelde toestand van bewustzijn.

Het "goede" is de uitdrukking van deze normale, algemene toestand van bewustzijn, of van een hogere en volkomen ontspannen toestand van bewustzijn. Het "slechte" of het "kwaad" is de uitdrukking van een gestreste, overschaduwde, krampachtige en daardoor beperkte toestand van bewustzijn. (4)

Hoe beperkter en gestrester een bewustzijnstoestand is, des te groter is de kans op negatieve, destructieve gedachten, woorden en daden. (5) Met andere woorden, men is niet in staat om zijn verlangens op een constructieve en harmonieuze wijze te vervullen. Men grijpt naar gewelddadige middelen. Geweld schaadt alles waarop het gericht wordt: regenwouden, oceanen, mensen, gemeenschappen, naties en tenslotte het eigen geest-lichaam systeem van de verrichter.

Verscheidenheid is de aard van het leven. Het is absoluut normaal en helemaal oké, dat er veel verschillende niveaus van bewustzijn bestaan. De natuurlijke tendens van het leven echter, zorgt voor een voortdurende ontwikkeling van ieders bewustzijn. Van kindertijd naar volwassenheid en van een middelbare leeftijd naar een gerijpte ouderdom, verruimt de horizon van ons bewustzijn zich. Niettemin vergt deze natuurlijke evolutie de effectieve ondersteuning van opvoeding en onderwijs: een onderwijs dat leerlingen en studenten helpt hun bewustzijn te verruimen en te verdiepen. Hieraan schort het tot op heden. Met de juiste ondersteuning en coaching, kan de ontwikkeling van bewustzijn ongehinderd verlopen. (6) En dan, wanneer een mens lichamelijk volwassen is geworden, kan hij of zij ook "geestelijk volwassen" zijn geworden. Dat wil zeggen, men is zich bewust van de bron van zijn gedachten en van de gemeenschappelijke essentie van alle levensvormen.

Geestelijke volwassenheid zou het doel van alle mensen moeten zijn, want als we ons bewust zijn van onze gemeenschappelijke essentie, zijn we niet alleen wijs, maar ook gelukkig. Bewustzijn als zodanig kan ervaren worden als een innerlijke oceaan van rust, geborgenheid, vrede, vrijheid en geluk. Een stil niveau van innerlijke vrede en geluk, dat de bron is van al ons denken, voelen, spreken en handelen. (7)

Door het ontwikkelen van geestelijke volwassenheid, kunnen de extreme maten van bewustzijnsvernauwing, die zich manifesteren als negativiteit en kwaad, worden voorkomen of op zijn minst worden verminderd. Hogere bewustzijnstoestanden versterken automatisch het goede in de wereld. Wanneer steeds meer mensen de noodzaak van innerlijke ontwikkeling en bewustwording inzien en daar een prioriteit van maken, kunnen geluk, vrede en gerechtigheid steeds beter gedijen in de familie van volkeren.

© Drs. Frans Langenkamp, antropoloog en bewustzijnsexpert. Meer inzichten in de aard
van bewustzijn en hoe we dit kunnen ontwikkelen, vind je in de online cursus
“Het ABC van het leven”

 

(1) “De voornaamste psychologische regel stelt dat wanneer een individu zich zijn innerlijke discrepanties, conflicten en verdringingen niet bewust wordt, dan zullen deze verdrongen innerlijke conflicten zich in de buitenwereld manifesteren als problemen, ziekten, ongelukken, conflicten, oorlogen en catastrofen.” - Carl Gustav Jung.

(2) Vergelijk het inzicht van Max Planck, de grondlegger van de kwantummechanica: "Ik beschouw Bewustzijn als fundamenteel. Ik beschouw materie als product van bewustzijn.”  - Max Planck.

(3) Vergelijk de beschrijving van deze kosmische ervaring door de wijze Indiaan Black Elk:  “De eerste vrede, welke de belangrijkste van alle soorten vrede is, is die welke afkomstig is uit het binnenste van de zielen van mensen, wanneer ze zich hun relatie, ja, hun eenheid met het universum met al zijn machten realiseren, en wanneer ze zich realiseren dat in het middelpunt van het universum de Grote Spirit woont, en dat dit centrum in werkelijkheid alomtegenwoordig is - het is in ieder van ons.” - Black Elk, Sioux wijze man.

(4) Uit een diepgaande analyse blijkt het zogenaamde kwaad dus de manifestatie van stress te zijn. De uiteindelijke oorzaak van stress is het niet vertrouwd zijn met de gemeenschappelijke essentie van alles en iedereen. De uiteindelijke oorzaak van het zogenaamde kwaad is dan ook deze spirituele onwetendheid. In dit licht kunnen we Jezus’ uitspraak aangaande degenen die hem kruisigden goed begrijpen: “Vader, vergeef het hun, want zij weten niet wat zij doen.”  In zekere zin heeft het kwaad geen eigen substantie, het bestaat slechts uit de afwezigheid van het goede, zoals duisternis niets anders is als de afwezigheid van licht. Denk ook eens na over de merkwaardige uitspraak van Maharishi Mahesh Yogi: “Het komt nooit voor, dat iemand iets doet waarvan hij weet dat het verkeerd is.” Dit neemt niet weg, dat men vóór of ná de daad er anders over kan denken.

(5) Vergelijk de visie van Aristoteles: “Zoals een mens in zijn toestand van volkomenheid de meest nobele van alle schepselen is, zo is hij de ergste van alle indien hij afgesneden is van een innerlijk besef van recht en rechtvaardigheid.” - Aristoteles.

(6) Zie de online audio cursus “Het ABC van het Leven”: http://www.selfrealisation.net/NL/ABCvanhetLeven.php. Hier kun je de eerste les van deze 33 lessen omvattende cursus meteen beluisteren.

(7) “Er is een licht dat schijnt buiten de wereld, buiten alles, voorbij alles, voorbij de hoogste hemel. Dit is het licht van gelukzaligheidsbewustzijn dat schijnt in je hart. “  - Upanishaden. 

 

 

 

 

• Vorige
• Volgende