Het hele lichaam is een tempel van Gods Geest, volgens het bekende woord van Paulus, maar waarom heet nou juist het heiligbeen heilig? Lisette Thooft geeft uitleg.

 

Het heiligbeen is het platte bot onderaan uw ruggengraat, gelegen tussen de bogen van uw bekken en uitlopend in het staartbeen dat wijst naar uw anus. Voor veel mensen is het een zwakke plek en voor heel wat van ons is het een bron van chronische pijn. Waarom heet nou juist dat stuk van ons skelet heilig? Sacrum, in het Latijn. Huh? Geen mens die het je kan vertellen, in de westerse geneeskunde.

Kundalini-kracht

Haal je de oosterse visie erbij, dan wordt het interessant. Volgens hindoeïstische en boeddhistische zienswijze ligt onderaan onze ruggengraat de slang van de kundalini-kracht opgerold; de slang die zich door zuiver leven, meditatie en yoga kan oprichten en door alle chakra’s heen naar de kruin kan reiken. Indiase heiligen worden vaak afgebeeld met een cobra-kop boven hun hoofd: ze zijn verlicht, betekent dat.

Hoezo een slang? De slang is in westerse mythologie vooral een symbool van het kwaad. Die slangenkracht is wat de gnostici hulè noemden, en wat darwinisten overlevingsdrang en voortplantingsdrift noemen, wat elders ook wel heet: libidineuze energie. Oerdrift, levensdrift, de kosmische drang om zich uit te drukken in de stof. In het paradijsverhaal in Genesis heet de slang gevaarlijk. Dat is ze ook, want als deze kracht voor eigen gerief of te eigen bate wordt aangewend, egoïstisch, is ze de wortel van alle kwaad.

Ter hoogte van de geslachtsorganen bevinden zich in oosterse filosofie het wortelchakra en het sacrale chakra, centra van subtiele energie, respectievelijk rond de bekkenbodem en in de onderbuik. Het wortelchakra wordt gezien als zetel van mannelijke seksualiteit, het sacrale chakra als het gebied van de vrouwelijke seksualiteit. En het is buitengewoon boeiend wat er zoal over die chakra’s wordt geschreven, juist vanuit filosofisch-spiritueel oogpunt.

Wezer

Het wortelchakra staat voor het recht om te zijn, te leven, te bestaan. De Nijmeegse emeritus hoogleraar en karmeliet Kees Waaijman noemt God ‘Wezer’. Ik heb begrepen dat hij daarmee bedoelt dat God niet alleen het Zijnde is, maar ook dat wat ons toeroept: “Wees er!” Dat lijkt me typisch passen bij het gebaar van de mannelijke seksualiteit. Een man die een vrouw bevrucht, zegt eigenlijk met zijn lichaam, met zijn ejaculatie, tegen het kind dat mogelijk komen gaat: “Wees er!” Veel meer dan dat is het niet, maar zeker ook niet minder. Het mannelijke gebaar drukt het recht uit om te zijn.

Het sacrale chakra is dat van de vrouwelijke seksualiteit en daar gaat het volgens de chakra-leer om stromen, om voelen, om verbindingen leggen. Dat is passend bij het baarmoederlijke gebeuren en ook precies wat er nodig is als er een kind geconcipieerd is: het moederlichaam ontvangt, omhult, beschermt, biedt veiligheid, verbindt zich met het wordende kind en geeft het ruimte om te groeien. Hierbij hoort volgens de chakra-leer het recht om te voelen, om een voelend wezen te zijn, a sentient being.

Daarom

Je zou de onderste laag die van de wilskracht kunnen noemen, en de tweede die van de bereidwilligheid, willingness in het Engels, toelaatkracht heb ik het ook weleens genoemd. Dat zijn de mannelijke en vrouwelijke variant van levenskracht, allebei even belangrijk, elkaar aanvullend en ondersteunend.

De bron ervan ligt achter het heiligbeen. Daarom is dit been heilig.